تیغ شدت مصرف انرژی روی گلوی اقتصاد ایران

بررسی روند شدت مصرف انرژی در ایران و جهان طی ۳۰ سال گذشته نشان می‌دهد درحالی که جهان به سمت کاهش شدت مصرف انرژی حرکت کرده، این مسیر در ایران بالعکس طی شده و بر خلاف جهان، به سمت افزایش شدت مصرف انرژی حرکت کرده‌ایم. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اقتصاد روبه‌توسعه ایران یک پاشنه آشیل بزرگ دارد و آن هم "شدت مصرف انرژی" است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شدت بالای مصرف انرژی در ایران، فقط به‌معنای این نیست که ایرانی‌ها مردمی مُسرف هستند، بلکه بیشتر نشان‌دهنده این است که ساختار فعلی حاکم بر توزیع و مصرف انرژی در ایران، ساختار ناکارآمدی است که منجر شده بیش از نیاز طبیعی هر فرد، انرژی مصرف شود و عمده مصارف انرژی کشور در بخش غیرمولد باشد.

در ایران روزانه بر اساس ارزش حرارتی، به طور متوسط معادل 7 میلیون بشکه انرژی مصرف می‌کنیم و درحالی‌که چهارمین مصرف کننده گاز جهان و دوازدهمین مصرف کننده نفت جهان هستیم و در مجموع مصارف نفت و گاز ششمین رتبه مصرفی را در جهان داریم، اقتصاد ما اقتصاد بیست و پنجم جهان است. این آمار به‌معنای این است که انرژی را به‌حجم بسیار زیاد مصرف می‌کنیم اما این مصارف بالا، نقشی در رشد اقتصادی کشور ندارد.

ایران با داشتن بیشترین ذخایر نفت و گاز جهان، توانمندی مبتنی بر دانش روز در صنعت برق و گاز، وجود زیرساخـت‌های منحصربه‌فرد در انتقال و توزیع برق و گاز و نیروی توانمند انسانی باید از "انرژی" به عنوان یک نقطه قوت در معادلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور منتفع شود، اما اکنون دچار ناترازی در بخش‌های مختلف مرتبط با انرژی هستیم و به‌عبارتی "انرژی" به جای نقطه قوت، به‌نقطه ضعف کشور تبدیل شده است.

شدت بالای مصرف انرژی که شامل مصارف بیش‌از نیاز در بخش‌های غیرمولد و مصارف غیربهینه در بخش‌های مولد است، دلیل تبدیل شدن "انرژی" به نقطه ضعف کشور به‌جای اتکای اقتصاد به "انرژی" به عنوان نقطه قوت است.

بررسی روند شدت مصرف انرژی در ایران و جهان در طی 30 سال نشان می‌دهد درحالی که جهان به سمت کاهش شدت مصرف انرژی حرکت کرده، این مسیر در ایران بالعکس طی شده و بر خلاف جهان، به سمت افزایش شدت مصرف انرژی حرکت کرده‌ایم.

همانطور که در نمودار بالا مشخص است، شدت مصرف انرژی در ایران در 30 سال اخیر رشدی 85درصدی داشته است؛ درحالی که متوسط شدت مصرف انرژی در همین مدت در جهان کاهشی بوده است.

در سال 1389 مصوب شد که شدت مصرف انرژی کشور در برنامه پنجم توسعه 50درصد کاهش یابد و بعد از عدم تحقق این امر، همین تکلیف برای برنامه ششم توسعه مشخص شد که آن هم محقق نشد.

از دلایل عدم تحقق کاهش شدت مصرف انرژی، با وجود طرح‌ها و برنامه‌های متعددی که تدوین و اجرایی شده، "ارزان‌بودن انرژی" در ایران است. حامل‌های انرژی امروزه مهمترین فاکتور اقتصادی هر جامعه‌ای محسوب می‌شوند و در کشورهای مختلف جهان، از همسایگان آسیایی ما تا کشورهای اروپایی و امریکایی، حامل‌های انرژی به‌گونه‌ای قیمت‌گذاری شده که مصرف کننده چه در خانه‌ها و چه در بخش‌های تجاری و صنعتی، "بهینه‌سازی مصرف" را در اولویت خود قرار می‌دهد.

در ایران اما ارزان‌بودن انرژی موجب شده در هیچ‌کدام از بخش‌های مصرفی، چه در نگاه مردم در خانه‌ها و چه در بخش صنعت و ... "بهینه‌سازی مصرف انرژی" و "ارتقای بهره‌وری در بخش انرژی" اولویت نداشته باشد.

اگر در پایان هر سال مطابق تورم اعلامی بانک مرکزی و یا مرکز آمار ایران، میزان انرژی‌بها نسبت به تعرفه‌های سالانه در سال بعد افزایش یابد، این به‌معنای ثابت ماندن تعرفه‌های انرژی است اما اگر مطابق با آنچه در یک دهه اخیر در ایران حاکم بوده، تعرفه‌ها برای سالهای متمادی بدون تغییر باقی بماند، بر اساس تورم دو رقمی که در جامعه وجود دارد، هر ساله سهم هزینه‌های انرژی در سبد خانوار در حال کاهش است و به‌عبارتی فاکتور مهم انرژی که مصارف بی‌رویه و غیربهینه، آن‌را به پاشنه آشیل اقتصاد کشور تبدیل کرده، سال‌به سال در ایران در حال ارزان‌تر شدن است.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: مصرف انرژی در ایران شدت مصرف انرژی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۲۰۳۵۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جهان در شوک اتمی: روسیه و چین در ماه، پایگاه هسته‌ای می‌سازند

به گزارش خبرآنلاین، مارس (اسفند) گذشته بود که روس‌کوسموس از قصد خود برای همکاری با چین در ساخت یک راکتور هسته‌ای خودکار روی ماه در طول دهه آینده خبر داد تا انرژی پایگاه پیشنهادی روی ماه را تأمین کند.

«یوری بوریسوف» مدیرکل روس‌کوسموس، دو ماه پیش گفت که برای ساخت این پایگاه، به دنبال استفاده از موشک‌های هسته‌ای جهت انتقال محموله به ماه است؛ اما دانشمندان دو کشور هنوز نمی‌دانند که چگونه باید این فضاپیما را ایمن ساخت.

در مقاله‌ای که خبرگزاری دولتی ریانووستی در روز چهارشنبه منتشر کرد، بوریسوف گفته است که «توسعه این نیروگاه هسته‌ای در دست اجرا است و دو کشور روی ایجاد امکانات آزمایشی و تحقیقاتی به‌عنوان بخشی از این پروژه کار می‌کنند.

بوریسف افزود: «ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی قمری (ILRS) در دو مرحله از سال 2025 تا 2035 برنامه‌ریزی شده و شامل چندین ماژول است. توسعه منبعی مطمئن، بلندمدت و طولانی‌مدت انرژی هسته‌ای در ماه بسیار مهم است، زیرا شب ماه حدود 14 شبانه‌روز زمینی طول می‌کشد و پنل‌های خورشیدی نمی‌توانند انرژی کافی را برای کار کردن وسایل الکتریکی در چنین دوره طولانی‌مدتی ذخیره کنند».

روس‌کوسموس و سازمان ملی فضایی چین (CNSA)، اولین بار در سال 2021 اعلام کردند که قصد دارند ILRS را بسازند و در آن زمان، گفتند که از حضور شرکای بین‌المللی استقبال می‌کنند؛ بااین‌حال، تحریم‌های ایالات‌متحده علیه روسیه به دنبال تهاجم تمام‌عیار این کشور به اوکراین در فوریه 2022 به رکود روابط بین این کشورها کمک کرده است و با این حساب، بعید است که فضانوردان ناسا اجازه بازدید از این پایگاه را پیدا کنند.

نگرانی از فعالیت‌های نظامی در فضا

تاکنون هیچ پیشنهادی مبنی بر وجود جنبه نظامی این پروژه بین روسیه و چین وجود ندارد و این، درحالی است که روابط اقتصادی و دیپلماتیک این دو کشور از زمان آغاز جنگ در اوکراین، عمیق‌تر شده است.

در ماه مارس، اندیشکده انستیتوی مطالعات جنگ (ISW) گفت که احداث پایگاه روی ماه، نشان‌دهنده «مشارکت راهبردی بلندمدت چین با روسیه برای موضع‌گیری علیه غرب و احتمالاً تهدید کردن آن» است.

یک ماه پیش از آن، قانون‌گذاران آمریکایی از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا خواسته بودند تا اطلاعات مربوط به «تهدید جدی امنیت ملی» را که شایع شده بود سلاح هسته‌ای ضدماهواره‌ای روسیه است، از طبقه‌بندی خارج کند. مسکو در مقابل وجود چنین سلاحی را رد کرد.

وزارت امور خارجه آمریکا به نیوزویک گفته است که ایالات‌متحده، روسیه و چین همگی اعضای کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضا در سازمان ملل متحد هستند و پرتاب هر سیستم هسته‌ای فضایی نیازمند ارائه تحلیل دقیق و آگانه ایمنی و خطرات است.

منبع: نیوزویک

۵۴۵۴

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1904394 ذوالفقار دانشی